Featured

Χρήστος Ν. Καρακάσης: Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας, μιλάει αποκλειστικά στο ertnews.gr

ERT copy

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας γιορτάζει φέτος την 10η διοργάνωσή του με προβολές σε δύο ιστορικούς κινηματογράφους της πόλης και γίνεται για μία ολόκληρη εβδομάδα το κέντρο του παγκόσμιου σινεμά με 120 ταινίες, μεταξύ των οποίων 80 πρεμιέρες, από 35 χώρες.

Με συνολικά δέκα ενότητες, μία ενότητα ειδικών προβολών και δίνοντας μεγάλο βάρος στους νέους σκηνοθέτες, στις ταινίες κινουμένων σχεδίων και animation, ταινιών χορού, έργα video art και με ένα πλούσιο πανόραμα οικολογικών και επιστημονικών ταινιών, το φεστιβάλ κλείνει έναν πολύ πετυχημένο κύκλο και, ταυτόχρονα, κοιτάζει το μέλλον, ενσωματώνοντας κάθε τάση και κάθε μορφή της σύγχρονης τέχνης.

Το 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF ανοίγει τα φτερά του πάνω από την πόλη της Αθήνας, από την Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου έως και την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου, γεμίζοντας την πόλη με εικόνες ήχους, μουσικές, διαλόγους, δίνοντας το οξυγόνο που απλόχερα προσφέρει η τέχνη.

Ο Χρήστος Ν. Καρακάσης, με μεγάλη εμπειρία στο χώρο, τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό, από το 2011 είναι ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF και επίσης Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο διεθνές οικολογικό και επιστημονικό πανόραμα της ΚΟΥΙΝΤΑ. Μας μίλησε με αφορμή το Φεστιβάλ, που θα ξεκινήσει αύριο 09/12, μετατρέποντας την Αθήνα σε πυρήνα του παγκόσμιου σινεμά, έστω για μία εβδομάδα.

karakasis 1

To φεστιβάλ κλείνει φέτος 10 χρόνιας ζωής. Τι άλλαξε και τι παραμένει ίδιο όλα αυτά τα χρόνια;
Αυτό που αλλάζει κάθε χρόνο , είναι η προσαρμοστικότητα στις νέες συνθήκες παραγωγής και διάθεσης των ταινιών. Σήμερα όλοι μιλάνε για τον ψηφιακό κινηματογράφο, και θεωρούν κάποια πράγματα δεδομένα. Πριν δέκα χρόνια, ο ψηφιακός έπρεπε να αποδείξει ότι είναι κινηματογράφος. Η διάθεσή μας παραμένει ίδια παρόλο που τα ζητούμενα είναι διαφορετικά.

Φέτος, στο πρόγραμμα του φεστιβάλ, υπάρχει ένα πανόραμα οικολογικών και επιστημονικών ταινιών; Γιατί έγινε αυτή η προσθήκη;
Δεν είναι προσθήκη. Τρέχουμε το 8 ο Πανόραμα οικολογικών και επιστημονικών ταινιών. Από την αρχή συμμετέχουμε σε ένα φόρουμ με άλλα 6 φεστιβάλ από το εξωτερικό (Φινλανδία, Αμερική ) συνεργάτες partner του φεστιβάλ που το ενδιαφέρον τους είναι καθαρά περιβαλλοντικό. Η ευαισθησία μας για την εκλαΐκευση της επιστήμης , μέσω της τέχνης του κινηματογράφου έχει εκφραστεί με workshop ,προβολές συζητήσεις. Την τελευταία φορά συμμετείχαμε στο διεθνές συνέδριο δικτύωσης για την κλιματική αλλαγή που έλαβε χώρα στην πόλη Vaasa της Φινλανδίας από τις 26 έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2019. Ήταν μια τριήμερη εκδήλωση που συνδύασε με επιτυχία το επιστημονικό συνέδριο με κινηματογραφικό πανόραμα βραβευμένων ντοκιμαντέρ και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Το φεστιβάλ δίνει μεγάλο βάρος στους νέους σκηνοθέτες. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κάνει σινεμά ένας νέος σκηνοθέτης στη χώρα μας;
Ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, προσπαθώ να υπηρετήσω το φεστιβάλ με αντικειμενικότητα, ωστόσο σε βαθύτερο επίπεδο δεν θα μπορούσα να αποποιηθώ την ιδιότητα του καλλιτέχνη. Ίσως αυτό είναι που επιτρέπει μια σχέση αγάπης με το Φεστιβάλ και όχι μια σχέση ρουτίνας ή διεκπεραίωσης. Μια τυπική κατάταξη θα με ενέτασσε και μένα στους «νέους δημιουργούς», με ανησυχίες, προβληματισμούς και μία σκέψη σε εξέλιξη, όσον αφορά το ύφος της δουλειάς του. Κάτι αντίστοιχο έχει περάσει στην μορφή του Φεστιβάλ. Νέοι δημιουργοί αλλά και παλαιότεροι βρίσκουν την έκφραση τους μέσα από ένα Φεστιβάλ που αγαπά την έκφραση χωρίς όρια και προκαταλήψεις. Το θέμα είναι να υπάρχει σκέψη πίσω από τα πράγματα. Να μην γίνονται τυχαία, γιατί, έτσι και αλλιώς, θα προκύψει το νέο.

Πόσο και με ποιους τρόπους μπορεί να βοηθήσει τους νέους σκηνοθέτες το φεστιβάλ;
Κάποιες ταινίες είδη βρίσκουν διέξοδο στην σκοτεινή αίθουσα μέσω του φεστιβάλ. Διανομή δηλαδή. Αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα. Στο φετινό πρόγραμμα δύο από τις μεγάλου μήκους ταινίες μας θα τις ξαναδούμε στον κινηματογράφο. Οι προβολές των Βραβευμένων Ταινιών του Φεστιβάλ σε πολλές χώρες του εξωτερικού είναι κάτι που με έχει χαροποιήσει ιδιαίτερα, μια και ο «στόχος», η προσπάθεια εξωτερίκευσης της ελληνικής παραγωγής, από ένα ανεξάρτητο Φεστιβάλ ήταν ένα στοίχημα.

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού  Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF δίνει βήμα και σε άλλα είδη ταινιών, εκτός από τις ταινίες μυθοπλασίας και ταινίες τεκμηρίωσης. Μιλήστε μας γι’ αυτές τις ταινίες και για τις επιμέρους ενότητες του φεστιβάλ.
Υπάρχουν πράγματα που βλέπω και με εντυπωσιάζουν. Ελπίζω να βοηθήσουν όλοι να αφήσουμε τους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν και τους νέους να ονειρευτούν. Πολλά χρόνια τους φόρεσαν κάποιοι τα δικά τους όνειρα και προσδοκίες. Όταν βλέπω κάτι δικό τους και όχι απλά μια αναπαραγωγή νιώθω αισιόδοξος. Πρέπει να αφήσουμε τον νου να ταξιδέψει. Να κάνει άλματα στον χρόνο, να αποτύχει ενώ πετυχαίνει, να δει ενώ δεν βλέπει, να χαρεί ενώ κλαίει, να φωνάξει ενώ απλά συνομιλεί, να περπατήσει ενώ μπορεί να πετάξει, δηλαδή να επιλέξει. Ο κινηματογράφος εμπνέει όλα τα είδη της οπτικοακουστικής τέχνης. Μέσα από τις ταινίες αυτές βλέπουμε διαφορετικούς τρόπους αφήγησης , και χρονικής σχέσης με την καλλιτεχνική δημιουργία. Σήμερα μπορεί να δεις ένα animation για ένα οικολογικό μήνυμα με αποδέκτες θεατές που δεν θα έβλεπαν μία μικρού μήκους ταινία. Το κοινό έχει διαφορετική γλωσσική οπτική επικοινωνία. Εμείς φέρνουμε την σύνθεση αυτού του κοινού. Άλλωστε, αυτό που επιδιώκει ο καλλιτέχνης είναι να πλησιάσει το Ωραίο, το κάλλος.

Όσον αφορά στο ντοκιμαντέρ, παρατηρούμε ότι στον ευρωπαϊκό χώρο παρατηρείται ιδιαίτερη άνθηση. Καταγράφεται μία αντίστοιχη άνθηση και στην Ελλάδα;
Τα ντοκιμαντέρ ήταν και είναι βαρόμετρο για την κινηματογραφική δημιουργία. Το λέω και από την μεριά του σκηνοθέτη μια και έχω κάνει αρκετά. Στην Ελλάδα αυτό που λείπει ακόμα είναι να αναπτυχθεί και να ξεχωρίσει το δημιουργικό ντοκ. Υπάρχουν πολλά που παράγονται, αλλά επειδή ο όρος ντοκιμαντέρ τα περιλαμβάνει όλα, εκεί τα φεστιβάλ έρχονται και δημιουργούν τον ανάλογο χώρο. Ο σκηνοθέτης είναι ένας θεατής, ο οποίος έχει την δυνατότητα να διαμορφώνει το έργο που βλέπει. Μπορεί να διαμορφώσει έναν δικό του κόσμο, με χαρακτήρες, κτίρια, μουσικές και μοναδικές γωνίες. Μέσα από τον κόσμο που κατασκευάζει ζει και εκφράζει με τον καλύτερο τρόπο τις ανησυχίες του, τις χαρές του τις λύπες του και όλα αυτά που θα ήθελε να ξαναφτιάξει από την αρχή.
Το Κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ μπορεί και πρέπει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαφύλαξη και προβολή της τοπικής και της περιφερειακής πολιτιστικής ταυτότητας και ποικιλομορφίας. Με αυτή του την ιδιότητα άλλωστε, αναδεικνύεται σε πρωτεύοντα παράγοντα ανάπτυξης των ευρωπαϊκών κοινωνικών αξιών και λειτουργίας των δημοκρατικών κοινωνιών, καθώς τα οπτικοακουστικά έργα δύνανται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση της Ελληνικής και ευρύτερα της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Αυτό σημαίνει ότι νέοι καλλιτέχνες, αλλά και παλαιότεροι, θα αναδειχθούν, θα συνδεθούν πιο εύκολα σε ένα διεθνές πλαίσιο χωρίς σύνορα και προκαταλήψεις.

Ένα από τα σημαντικότερα θέματα των δημιουργών είναι η οργάνωση παραγωγής της ταινίας και η διανομή της αργότερα. Τι γίνεται στη χώρα μας όσον αφορά αυτά τα ζητήματα;
Η διανομή στην Ελλάδα, ο δρόμος για την σκοτεινή αίθουσα δεν είναι εξασφαλισμένος. Συζητάμε για θεσμούς, ελληνική παραγωγή, αλλά όλα αυτά δεν είναι εξασφαλισμένα, καθώς μια ταινία μπορεί να μην βρει διανομή, ή να βρει χατιρικά, ή χωρίς να μπορεί να στηριχτεί, ώστε να κάνει τελικά και τα αναμενόμενα εισιτήρια. Όλα πολλές φορές τελειώνουν με το τέλος μια ταινίας στο μοντάζ. Η δουλειά όμως μόλις ξεκινά. Εκεί νομίζω ότι είναι και το μεγαλύτερο θέμα και των χρηματοδοτήσεων αλλά και της ελληνικής πραγματικότητας. Ο σκηνοθέτης με την ταινία στα χέρια να προσπαθεί να βρει αίθουσα! Δεν γίνεται έτσι… Δεν δημιουργείς θεατές στον κινηματογράφο όταν δεν παίζεις ελληνικές ταινίες σε σταθερά μέρη. Δεν υπάρχει εδώ και χρόνια κάποιο σταθερό σημείο στην πόλη που η κύρια αναφορά του να είναι ο Ελληνικός Κινηματογράφος. Αυτό έχουμε προσπαθήσει με το φεστιβάλ. Έχουν προσπαθήσει κάποιοι φορείς αλλά όλα αυτά καταλήγουν να είναι αποσπασματικά.

Πώς βλέπετε τον ελληνικό κινηματογράφο σήμερα; Αναφέρομαι στις ταινίες μυθοπλασίας όπου παρατηρείται κινηματογραφική παραγωγή παρά τις οικονομικές αντιξοότητες και παρά τις συνθήκες που επέβαλε ως έναν βαθμό η πανδημία.
Οι πλατφόρμες δικτύωσης, φεστιβάλ έχουν βοηθήσει μία ανεξάρτητη παραγωγή να μπορέσει να ταξιδέψει σε πολλούς προορισμούς. Το tax-shelter όπως όλοι γνωρίζεται μέσω του ΕΚΟΜΕ αρκετές παραγωγές από το εξωτερικό επιλέγουν σαν προορισμό την Ελλάδα. Πιστεύω ότι η εκπαίδευση πάνω στην παραγωγή θα βοηθήσει την ελληνική ταινία να διατηρήσει ένα πλαίσιο που να μπορεί ένας δημιουργός να το συναντήσει. Η καλή εικόνα σε ένα τομέα που η ελληνική κοινωνία δεν πίστευε και πολύ , θα πρέπει να αλλάξει και να δούμε τα οικονομικά οφέλη. Οι αντιξοότητες που συναντά όχι μόνο λόγω της πανδημίας ο ελληνικός κινηματογράφος θα εξαφανιστούν αν το δούμε αρκετά σφαιρικά. Πάντα γίνονταν ταινίες και πάντα θα γίνονται. Ας δούμε τον κινηματογράφο σαν μια ευκαιρία να αλλάξουμε την γύρω μας πραγματικότητα. Οι ανεξάρτητες παραγωγές θα πρέπει να αγκαλιάζονται από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Είναι ο αιμοδότης της τέχνης. Εκεί γεννούνται τα πράγματα.

Η πανδημία επηρέασε σε σημαντικό βαθμό τον κινηματογράφο. Πολλά από τα φεστιβάλ διεξάγονται online, ενώ άλλα ακυρώνονται. Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνει το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού  Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF;
Οι πλατφόρμες είναι μία νέα πραγματικότητα. Θα μάθουμε να συνυπάρχουμε. Κάποιες από αυτές πως το Netflix είναι και παραγωγός σε κινηματογραφικές ταινίες. Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε την σκοτεινή αίθουσα. Εκεί υπάρχει η μυσταγωγία , η διαδικασία μύησης σε ένα άλλο κόσμο . Πάρα πολλά πράγματα συμβαίνουν γύρω μας. Ελάχιστοι άνθρωποι όμως τα παρατηρούν. Ελάχιστοι λοιπόν μπορούν να μιλήσουν για αυτά. Ο ρυθμός της πόλης παρασύρει. Πρέπει να αντισταθούμε. Να ξανά βρεθούμε, να μιλήσουμε, να συμφωνήσουμε αλλά και να διαφωνήσουμε. Περπατώντας στον δρόμο περπατώ στον χρόνο και απολαμβάνω το τοπίο όποιο και να είναι αυτό. Να δούμε στα μάτια τους διπλανούς μας και όχι να στρίψουμε αλλού το βλέμμα μας. Η σκηνοθεσία μου δίνει αυτήν την ελευθερία, και το οξυγόνο που χρειάζομαι. Τα Φεστιβάλ είναι οάσεις. Αλλά η ίδια η ζωή χρειάζεται να την περπατήσεις. Έτσι θα γεννηθούν νέες ταινίες με προοπτικές , με κέντρο τους τον άνθρωπο.

Πώς φαντάζεστε το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού  Κινηματογράφου Αθήνας AIDFF μετά από δέκα χρόνια;
Η τέχνη είναι ένα ταξίδι ελευθερίας, αυτογνωσίας και ουσιαστικής παρουσίας μας πάνω σε αυτήν την γη! Ο Αλμπέρ Καμύ έλεγε κάτι πολύ αγαπημένο «μόνο η κατά προσέγγιση σκέψη μπορεί να γεννήσει την πραγματικότητα». Η διορατικότητα, η δημιουργικότητα, η δυνατότητα ελεύθερης σκέψης είναι αυτό που ανεβάζει την ανθρώπινη συνείδηση σε ενδιαφέροντες προορισμούς! Αυτό θα είναι η σκέψη μας για την επόμενη δεκαετία.